Özbekistan

Özbekistan Uluslararası Ticaret Verileri

Özellikle Özbekistan pazarından çekilen, çekilmek zorunda kalan firmaların öykülerine öğrendikçe  ‘yerel’ dinamiklerin başarı veya başarısızlık üzerinde ne kadar etkili olduğunu görürsünüz.

DRN Partners Özbekistan merkezli global bir firma olarak kurulmuştur. DRN Partners, yerel dinamikleri de göz önüne alarak danışmanlık, tasarım, mühendislik hizmetleri sunmaktadır.

Özbekistan, 31.3 milyon nüfusuyla Orta Asya’nın en kalabalık ülkesidir. Nüfusu genç, yaş ortalaması 24.7’dir. Ülke hammadde bakımından zengindir (bakır, çinko, altın, gümüş, tungsten, kurşun ve doğal gaz). Tüketim açısından, potansiyel olarak bölgedeki en büyük pazardır. Aynı zamanda, dünyanın dördüncü büyük pamuk üreticisi ve ABD’den sonra ikinci en büyük ihracatçı konumundadır.

Özbekistan topraklarının % 3’ü orman ve koruluk,  % 87’si çöl ve diğer arazi tiplerinden oluşmaktadır. Kalan % 10’luk kısım ise tarıma elverişli alanlardan oluşmaktadır. Ekilebilir alanların yaklaşık % 95’i sulanabilmektedir. Bu özelliğiyle Orta Asya cumhuriyetleri arasında sulu ziraat yapılabilen lider ülke konumundadır.

Özbekistan Ekonomi Verileri Yıllar
2012 2013 2014 2015 2016
Nüfus (milyon) 29,7 30,2 30,6 31 31,3
Kişi başına GSYİH (USD) 1752 1890 2060 2153 2145
Kişi başına GSYİH (EUR) 1381 1454 1504 1940 1939
GSYİH (USD bn) 52,1 57,2 63 66,7 67,2
GSYİH (EUROn) 41,1 44 46 60,1 60,8
Ekonomik Büyüme (GSYİH,% yıllık değişim) 8,2 8 8,1 8,1 7,8
Tüketim (% cinsinden yıllık değişim) 11 11,5 11,5 6,5
Yatırım (% cinsinden yıllık değişim) 26,2 6,9 3,5 6,8
Mali Denge (GSYİH’nin% ‘si) 0,4 0,3 0,2 0,1 0,1
Kamu Borcu (GSYİH’nin% ‘si) 7,6 7,7 8,8 9,4
Enflasyon Oranı (TÜFE,% cinsinden yıllık değişim) 11,9 11,7 9,1 8,5 8
Politika Faiz Oranı (%) 12 12 10 9 9
Döviz kuru (USD vs) 1984 2202 2422 2810 3,218
Döviz Kuru (ABD Doları, aop) 1889 2092 2308 2,57 2965
Döviz Kuru (EUR) 2616 3034 2931 3052 3394
Döviz Kuru (EUR, aopvs) 2429 2780 3064 2852 3279
Cari Hesap (GSYİH’nin% ‘si) 1,8 2,9 0,7 0,1
Cari Hesap Bakiyesi (USD bn) 0,9 1,6 0,5 0,1
Ticaret Dengesi (milyar dolar) -6,1 -6,2 -7,9 -5,3
İhracat (milyar dolar) 5,9 7,9 6,9 6,5
İthalatlar (milyar dolar) 12 14 14,7 11,8
İhracat (% cinsinden yıllık değişim) 2,4 32,7 -12,8 -4,8
İthalatlar (% cinsinden yıllık değişim) 10,7 17 5,1 -19,8
Uluslararası Rezervler (EUR)
Uluslararası Rezervler (USD)
Dış Borç (GSYİH’nin% ‘si) 17,5 18,7 21,1 22,3

Ticaret Nitelikleri

Özbekistan’da tarım önemli bir sektör olup, başta pamuk, buğday ekimi ,meyve ve sebze üretiminin yanında hayvancılık ve ipek böcekçiliğiyle de uğraşılmaktadır. Tarımsal üretimin % 59’u bitkisel üretimden, % 41’i ise hayvancılıktan oluşmaktadır. Tarım sektöründe temel ürün pamuk olup, toplam tarımsal üretimin yaklaşık yüzde 40’ını teşkil etmektedir. Özbekistan’ın pamuk üretiminde bu derece uzmanlaşmasında Sovyet Birliği döneminden kalma, tarım politikalarından edinilen tecrübeler etkili olmuştur.

Rusya, Mart 2017’de Özbekistan ile yapmış olduğu anlaşma ile 5 yıl boyunca doğalgaz tedarik etmeyi taahhüt etmiştir. Bu arada, Özbek-Çin ilişkileri, iki taraflı ticaretin 2016 yılında 4,2 milyar ABD Doları’na ulaşmıştır. Yapılan tahminlere göre 2020 yılına kadar 10 milyar ABD dolarına yükselmesi bekleniyor.

Ülke nüfusu, 1991 yılında 20 milyon 702 bin, 2008 yılında 27 milyon 555 bine, 2010 yılında ise 28,5 milyon olarak tespit edilmiştir. 2016 yılı tahminlerine göre nüfus 31,3 milyona ulaşmıştır. Nüfus büyüklüğü açısından BDT ülkeleri arasında Rusya ve Ukrayna’nın ardından üçüncü sırada, Orta Asya ülkeleri arasında birinci durumdadır.

Genç bir nüfusa sahip olan Özbekistan’da nüfusun %56’sı 25, %34’ü 15 yaşın altındadır. Ekonomik faaliyetlerde bulunan nüfusun %56,7’sini erkekler, %43,3’ünü kadınlar oluşturmaktadır. Resmi rakamlara göre yaklaşık 22.900 kişinin işsiz olduğu ve işsizlik oranının %0,1 olduğu belirtilmektedir.

Özbekistan’ın GSYİH büyümesi 2000’lerin ortasından bu yana güçlü kalmıştır. Bunda, öncelikle ülkenin ihracat malları (bakır, altın, doğal gaz ve pamuk) etkili olmuştur. 2014 yılında ekonomi% 8,1 oranında büyümüştür. Bu güçlü büyüme 2015 yılında (% 8) ve 2016 yılında (% 7,8) hafifçe gerilemiştir. Büyüme, 2017 yılında % 7 ve 2018’de% 7,3 olarak tahmin edilmektedir. Bu büyüme seviyeleri, Özbekistan’ı BDT’nin en dinamik ekonomilerinden biri haline getirmektedir.

Özbekistan hükümeti, yabancı yatırımcıları çekmek için elverişli koşullar yaratmaktadır. Yatırımcılar,  yatırım yapmadan önce alanında uzmanlaşmış danışmanlık firmaları ile çalışmaları kendilerinin lehine olacaktır. Yukarıdaki veriler ışığında yüksek potansiyele sahip Özbekistan da işlerinizi geliştirmeyi düşünüyorsanız, merkez ofisi Özbekistan’da kurulu10 ülkede hizmet veren ve 142 ülkede partner şubesi olan DRN Partners olarak destekçiniz olmaya hazırız. Bölgenin mevcut imkanları, yasaları ve ekonomik olanakları hakkında sahip olduğumuz bilgi birikimimiz ile şirketinizin kurulumundan gelişimine kadar olan tüm süreçlerde yanınızdayız.

DRN Partners’ın uzman kadrosu ile kendinizi yurtdışında bile evinizde gibi hissedeceksiniz.